Witam,
Postanowiłem założyć ten temat w celu podzielenia sie informacjami, doświadczeniem i wiedza, które zdobyłem na temat biotopu czarnych wód. Temat (post) mam zamiar sukcesywnie rozszerzać w miarę możliwego czasu.
Na wstępie małe wprowadzenie. Tak naprawdę moja przygodę z akwarystyka zacząłem juz dawno, ale (z perspektywy czasu) to były porażki. Później zaprzestałem tego hobby i tak naprawdę na poważnie zacząłem myśleć o akwarystyce w okolicy listopada 2007. Było to jedynie myślenie, bo nie miałem kasy...Zatem miałem czas na przemyślenie, „co chce mięć" i jak zrobić żeby było dobrze. Do tego czasu moja wiedza na temat ryb opierała sie na kilku starych podstawowych książkach, wiec wiedziałem ze ryby sa i żyworodne i jajorodne i skalary sa ładne a neonki delikatne....wiem wiem żenujące :P
No, ale....zacząłem czytać, czytać, pytać i czytać. Wiedziałem ze chce mięć pielęgniczki i wiedziałem ze chce Ramirezki, które kiedyś tez miałem, no ale co do nich jeszcze? Jakie inne ryby? I tu wielkie podziękowania dla portalu i forum APISTO, mojaamazonia.pl tam zdobyłem wiele cennych informacji na temat pielęgniczek i biotopu Ameryki Pł.
Po wgłębieniu sie w literaturę i doświadczenia kolegów i koleżanek z apisto postanowiłem założyć akwarium z biotopem czarnych wód. Tak wiec...
- Czarne Wody w Ameryce Południowej
Czarne wody biorą swa nazwę od koloru samej wody, ma ona kolor bursztynowy, herbaciany, jak kto woli, od licznych garbników i kwasów humusowych (to takie cos, co jest wydzielane z min. torfu jak by ktoś nie widział). Mimo swej barwy woda ta jest bardzo przejrzysta. Sam kolor wody nadają ziemie bielicowe, przez które płynie woda, liczne butwiejące kawałki drewna, liście etc. Najbardziej znana przedstawicielka Czarnych Wód jest Rio Negro. Jeśli chodzi o chemie wody... Trzeba pamiętać ze jej odczyny badane sa "tu i teraz", natomiast w klimacie równikowym zwłaszcza, gdy za plecami wielkich rzek stoją Andy, chemia wody może sie zmieniać. Przyjęło sie ze Czarne Wody sa wodami kwaśnymi o pH w granicach 4-6 przy twardościach bliskich zeru (szczegóły później), co jest skutkiem jej jałowości. W takich warunkach ciężko jest żyć pierwotniakom, skorupiakom czy innym bezkręgowcom. Jednak w takich wodach żyje sporo rożnych gatunków ryb, (o których mowa będzie później). Należy pamiętać ze w takich wodach żyje również bardzo mało roślin, sa to głownie rośliny pływające lub okresowo zalewane trawy. Generalnie można by sie jeszcze długo rozwodzić o genezie Czarnych Wód i na pewno cos tu jeszcze na ten temat napisze, ale póki, co to będzie na tyle
- Na sam początek
Porywając sie na biotop czarnych wód należy pamiętać ze akwarium nie będzie zachwycać wszystkich, będzie "mroczne i gotyckie" ciemne i dla niektórych " brudne. Na pewno będzie przy nim mniej pracy niż przy akwarium typowo roślinym, ale należy o takie akwarium również dbać, badając odczyny wody, ponieważ mała twardość może prowadzić do wahań, pH co jest bardzo szkodliwe dla ryb. Pisząc o tym jak należy zakładać akwarium biotopowe, będę sie opierał głownie na przykładzie małych pielęgniczek, ponieważ z reguły pod te ryby zakłada sie akwarium z Czarnymi Wodami. Oczywiście w tych wodach żyją zarówno większe pielęgnice jak i inne gatunki ryb.
- Zaczynamy od....sprzętu
Na wstępie powiem ze jest możliwe założenie takiego akwa w wersji taniej jak i wypaśnej :P oczywiście, ale moim zdaniem sa 2 rzeczy, na których nie powinno sie oszczędzać zakładając taki biotop: filtr oraz RO...ale zacznijmy od początku
- Akwarium, czyli szkło
W zależności, co bedziemy chcieli trzymać takie trzeba kupić szkło....Odkrywcze. No, ale nie wszyscy wiedza, jakie. W założeniu ze chcemy jakieś Apisto badz inne małe pielęgniczki - akwarium dla jednej pary powinno mięć około 50 litrów, przy czym powinno byc długie i szerokie, nie wysokie. Pielegniczki to ryby raczej przydenne wiec wysoki zbiornik nie bedzie konieczny. Oczywiście dla większych pielęgnic potrzebne bedzie większe akwarium, no dla skalarów czy dyskowców akwarium to min 200 litrów ( i to jest absolutne minimum moim zdaniem) o minimalnej wysokości około 60 cm. Wracając do małych pielęgnic, jeśli bedziemy mieli zamiar trzymać więcej niż jeden gatunek należy oczywiście zaopatrzyc sie w akwarium o większej powierzchni dna pamiętając ze pielęgniczki to ryby terytorjalne. Myślę ze bardziej nad samym zbiornikiem nie ma się, co rozwodzić. Nalezy jednak pamiętać ze dla pielęgnic i pielęgniczek potrzebne jest większe akwarium w stosunku do innych ryb o podobnym rozmiarze.Kupując samo akwarium główne powinniśmy się również zaopatrzyć w akwarium tarliskowe/do kwarantanny. Z doświadczenia wiem ze takie akwarium również przydaje się na początku i o tym napisze w dalszej części. Samo akwarium, nazwijmy je technicznym, nie musi być duże, oczywiście powinno być odpowiednia dla ryb, które będziemy mieli zamiar hodować, Dla małych ryb wystarczy około 25 litrowe dla większych ryb sądzę, iż max 40 litrów wystarczy.
- Szafka...na coś trzeba postawić
Jest to oczywiście już indywidualna sprawa każdego, należy jednak pamiętać, że szafka nie powinna być wyższa niż 70 cm (jest to ważne przy większych zbiornikach) zapewni to stabilność całej konstrukcji. Powierzchnia styku szafki z podłogą powinna być jak największa. Przy większych zbiornikach szafka na nóżkach jest niedopuszczalna. Wnętrze i kolor to już wg uznania. Ważne żeby w środku było miejsce na sprzęt i ewentualny filtr kubełkowy.
- Światło ...niech nas oświeci
Z tym aspektem przy Czarnych Wodach jest o wiele „luźniej” niż przy innych zbiornikach, a to, dlatego że w czarnych woda prawie nie ma roślin ukorzenionych, poza tym garbiki nadające wodzie herbaciany kolor, rozpadają się pod wpływem zbyt silnego światła. Zatem przy Czarnych Wodach stosunek W/L spokojnie może być 0,3. Oczywiście, jeśli ktoś przesadzi z garbnikami będzie trochę za ciemno wtedy no, ale trzeba to robić z wyobraźnią i nie przesadzić. Jeśli mamy rozpatrywać to od technicznej strony to myślę ze można użyć świetlówki o świetle dziennym „tropikalnym” oraz świetlówki uwidaczniające kolory ryb. I to jest zaletą tego biotopu nie trzeba inwestować do drogie świetlówki pod rośliny. W przypadku Czarnych Wód najlepsze będzie światło o długości fal 56 000 – 10 000 nm., czyli emitujące światło niebieskie i fioletowe. Takie rozwiązanie jest o tyle dobre przy czarnych wodach, ponieważ nie ma roślin, którym powinno się dostarczyć również światło w innych zakresach fal, a poza tym takie siwiało dociera znacznie głębiej niż światło w innych widmach. Zatem najlepiej zastosować tu świetlówki typu GLO, AQUARELLE, DAYLIGHSTAR oraz AQUASTAR
- Filtry …czyścimy
Filtry to jest cos, na czym nie powinniśmy oszczędzać zakładając akwarium z biotopem Czarnych Wód. W pierwszej kolejności filtr do czyszczenia wody a akwarium. Powinien on być bardzo wydajny i najlepiej zewnętrzny. Czemu zewnętrzny? Zaoszczędzimy miejsce, które jest potrzebne w tym biotopie, poza tym w filtrach zewnętrznych jest większa masa i powierzchnia filtracyjna, co powoduje większą wydajność filtra. Innym aspektem przemawiającym na korzyść „kubełków” jest wygoda i możliwość włożenia do nich no torfu. Oczywiście minusem jest cena, która jest stosunkowo większa od cen filtrów wewnętrznych. Jeśli chodzi o konkretne modele to oczywiście nie będę ich wymieniał, ale z doświadczenia i z wypowiedzi innych użytkowników rożnych filtrów wiem ze jednak niemieckie są jednymi z lepszych. Oczywiście można zamiast kubełka zakupić kaskadę jest to tańsza opcja jednak do większych zbiorników średnio się nadaje, no i jeszcze kwestia hałasu samej wody przy kaskadach. Sam nie używałem, ale z wyczytanych wypowiedzi wiem ze plusk wody można wyeliminować. Jeśli chodzi o filtry wewnętrzne, no… jest to najtańsze rozwiązanie i moim zdaniem najgorsze pod względem praktycznym i wydajnościowym.
Zakładając ze będzie to filtr zewnętrzny, trzeba pamiętać żeby zawsze kupować (najlepiej) filtr, który przeznaczonych jest dla większych zbiorników. Wylot wody zawsze można zredukować lub założyć deszczownie. Na wlocie do filtra warto zamontować zwykła gąbkę przeznaczona do filtrów wewnętrznych. Będzie to doskonały pre-filtr no i wydłuży żywotność samych mas filtracyjnych chroniąc kubełek przed większymi „syfami”. Wybierając masy filtracyjne (z reguły są już w zestawie) kierujmy się wielkością ich powierzchni filtracyjnych. Im większa tym lepiej. Najlepiej jest zastosować w pierwszej kolejności substraty mechaniczne, czyli rożnego rodzaju gąbki i waty dalej ceramikę bądź plastikowe bio-kulki. Maja one dość sporo powierzchnie i woda swobodnie przez nie przelatuje. lub nawet sam torf, o którym napisze później. Zdarza się tez tak, iż w kubełkach jest wolna przestrzeń na przepływającą wodę. Ja w swoim kubełku w wolna przestrzeń (około 7 cm) wrzuciłem na samo dno około 2 cm ceramiki. Niby to nie wiele, ale jednak zwiększa to powierzchni filtrującą.
Podsumowując: filtr najlepiej kubełkowy, lepszej klasy przeznaczony do zbiorników o większej pojemności niż nasz docelowy. Oczywiście jest możliwość założenia filtra przelewowego - sump’a ale o tym nie będę pisał, ponieważ nie mam w tym temacie (jeszcze do świadczenia). Również są w użyciu filtry typowo nitryfikacyjne, biologiczne etc., póki, co jednak opisuje te najbardziej popularne filtry te wyżej wymienione to sprawa dla bardziej doświadczonego hodowcy oraz osoby, która ma gdzie instalować takie filtry.
O samej eksploatacji filtra, czyszczeniu i zmianie mas będzie później.
Osobną kwestią są filtry do odwróconej osmozy – RO. Osoba, która chce założyć omawiany biotop powinna się zaopatrzyć w takiego rodzaju filtr. Filtr dostarczy nam świeżej miękkiej wody pozbawionej substancji mineralnych. Na chwile obecną cena tych filtrów jest coraz bardziej przystępna. W zależności od wielkości zbiornika można wybrać filtr RO o różnej membranie osmotycznej, co w praktyce przekłada się na szybkość uzyskiwanej wody z filtra. Przy akwariach do 150 litrów polecam membranę o 75 gpd przy większych akwariach 100 gpd.
- Napowietrzacz ...bąbelkowo
Mimo że wielu akwarystów nie używa już samego napowietrzania po przez odpowiednie pompki tzw. „brzęczyk” to jednak uważam, że każdy akwarysta powinien się w taki zaopatrzyć. Czemu?
Po Pierwsze przy długich zbiornikach wspomagają one ruch pionowy wody, co zwiększa jej natlenienie, przez sam ruch wody jak i tworzące się bąbelki. Niektórzy twierdzą, że bąbelki nic nie dają, otóż ja uważam ze daje. Stanowią one wymiennik gazowy w wodzie oddając tlen a pobierając azot i uwalniają go poza wodę. Czas styku bąbli z woda zależy od ich wielkości, im większe tym czas styku jest mniejszy, zatem należy dążyć do tego alby bąbelki były jak najmniejsze. Sam napowietrzać w moim przypadku służy do tego, aby wprawiać w ruch wodę za tłem strukturalnym, dzięki temu woda za tłem nie „odkłada się” i jest ciągle pobudzana do ruchu. Oczywiście ze względów komfortowych powinno się zakupić jak najcichszy brzęczyk. Do samego brzęczyka należy oczywiście zakupić wężyki kości napowietrzające lub kurtyny powietrzne oraz zaworki zwrotne, które w przypadku, gdy brzęczyk będzie utytułowany poniżej lustra wody. Zapobiegnie to cofaniu się wody i wyciekaniu przez wężyk. Planując rozmnażanie ryb należy zapewnić małym larwą dostawę Zych larw artemii i tu znowu przyda się napowietrzacz.
- Ogrzewanie...
Nikogo nie zdziwię pisząc ze będzie potrzebne również urządzenie o ogrzewania wody, zwłaszcza, że ryby z regiony tropikalnego żyją Stefie bardzo małych wahań temperatur wody. Zazwyczaj wybierana jest do tego celu grzałka z termostatem, można również użyć kabla lub maty grzewczej, ale ze względu na montaż są one trochę kłopotliwe. O grzałkach nie będę się rozpisywał każdy ma swoje zdanie, co do producenta, ja wybrałem grzałkę niemieckiego producenta, która ma możliwość kalibracji termostatu, co uważam za atut tej grzałki. Niektórzy polecają, aby zamiast kupowania jednej grzałki dużej mocy kupić dwie o mniejszej mocy, aby w razie awarii jednej nie spowodować drastycznego spadku temperatury. Tu myślę każdy powinien podjąć indywidualna decyzje.
- Co się jeszcze przyda?
Prócz podstawowego sprzętu opisanego wyżej na pewno użyteczne będą jeszcze:
wąż o średnicy 1 – 1,5 cm o długości około 2 metrów
siatki do łowienia ryb, najlepiej kilka o rożnych wielkościach
opcjonalnie odmulacz
skrobak do szyb
kilka słoików
opcjonalnie „wycior” do czyszczenia węży od filtra
Są to oczywiście sprzęty, które przydadzą się do pielęgnacji akwarium. Na początku może przydać się jeszcze kilka przyssawek, żyłka wędkarska
- Podłoże
Podłoże
Zakładając biotop Czarnych Wód nie musimy w jakiś sposób przygotowywać podłoża, ponieważ nie będziemy mieć zbyt wielu roślin. Moim zdaniem najlepszym podłożem jest piasek kwarcowy, można oczywiście pokusić się o, np. umieszczenie pod piaskiem bio-gruntu lub ziemi ogrodowej z dodatkiem torfu. Myślę również ze mogły wystarczyć sam torf w granulkach lub miejscami włóknisty przebijający się przez piasek.
W zależności, jakie ryby będzie hodować (z reguły nie będą to ryby kopiące) podłoże może mieć od 3-6 cm grubości (średnio) oczywiście, jeśli chcemy zaaranżować spadek w odpowiednich miejscach podłoże będzie grubsze bądź cieńsze.
Dla zaawansowanych, mających więcej gotówki akwarystów polecam podłoże ADA AMAZONIA, będzie ono dodatkowo stabilizowało wodę (pH, twardości).
Jeśli chodzi o podłoże dla roślin w tej kwestii nie będę się wypowiadał, bo to nie moja dziedzina.
Reasumując, podłoże najlepiej „piaskowe” z dodatkiem ziemi bądź torfu, grubości średnio 3-5 cm, natomiast jesli w zamierzeniu jest posiadanie roslin to oczywiscie podloze musi byc grubsze
- Dekoracje
- Korzenie….to podstawa.
Zakładając zbiornik z biotopem Czarnych Wód nie możemy pominąć tak ważnego elementu dekoracji, jakim są korzenie i inne drewniane elementy. Same drewniane elementy dostarczają przede wszystkim kryjówek dla ryb, ale również garbników i w niektórych przypadkach mogą zakwaszać wodę.
W korzenie i gałęzie możemy zaopatrzyć się podczas jakiś wypadów do lasu nad rzekę lub w górach. Oczywiście nie możemy „brać” wszystkiego czego znajdziemy. Przede wszystkim drewno nadające się do akwarium musi być martwe i pochodzić z drzewa liściastego. Drewno nie może być nadgnite i spróchniałe. Znalezione drewno należy wcześniej odpowiednio okorować, oczyścić i spreparować. Jeśli planujemy hodować zbrojni ki tzw. „drewno jady” najlepiej mieć kilka gatunków drewna.
Należy pamiętać, że w tym biotopie głównymi elementami dekoracji są właśnie elementy drewniane wiec należy je dobierać z wyobraźnia.
- Lignity.
Lignity są to kawałki drewna, które najprościej tłumacząc są pomiędzy martwym drewnem a skamieniałym drewnem. Wyglądają jak kamienie koloru brunatnego, są polecane przy biotopach Czarnych Wód gdyż lekko zakwaszają wodę i nadają jej por zadanego w BW koloru herbatki . Nie maja one wymyślnego kształtu, zatem nie SA zbyt dekoracyjne, ale można je użyć, jako dodatek do wystroju bądź, jako pomoc techniczna, podpora przy dekoracjach. Z doświadczenie wiem, że zbrojni ki raczej omijają lignity.
- Szyszki olchy.
Szyszki olchy (drzewa liściastego) stanowią tak naprawdę dodatek niż sama dekoracje, czasami nawet utrudniają prace w akwarium przy odmulaniu, częściej stosuje się wywar z szyszek, o którym będzie mowa później. Jako dekoracja sprawdzają się w mniejszych zbiornikach. Stosuje się zeszłoroczne, martwe szyszki z terenów oddalonych od ulic
- Liście.
Liście dębu lub buku stanowią doskonałą dekoracje z zbiornikach BW. W samej naturze martwe liście z drzew wpadają do wody i osądzają się na dnie. Stanowią kryjówki dla pielęgniczek ryb dennych. Liście buku dodatkowo zakwaszają woda i nadają jej koloru. Same liście zbieramy, gdy już same opadną i będą martwe. Najlepiej nazbierać spory zapas gdyż z czasem w wodze po prostu się rozpadają i niezbędne będzie uzupełnianie ich w akwarium. Liście również zbieramy z miejsc najlepiej oddalonych od dróg, aby uniknąć zanieczyszczenia.
Jak przygotować takie liście:
Po zebraniu najlepiej je przejrzeć w taki sposób, aby pozbyć się zbyt małych kawałków połamanych liści, ewentualnie usunąć „pasażerów na gapę” oraz to, co przypadkiem zaplątało się w liście.
Następnie gotujemy wodę i zalewamy wrzątkiem. Czekamy kilka minut, można je wymieszać, dalej można je wypłukać pod kranową i ponownie można zalać wrzątkiem i ponownie wypłukać. Ja osobiście stosuje takie metody i jeszcze (odpukać) żadnych skutków ubocznych nie miałem w związku z tym.
Liście po wrzuceniu do akwarium będą przez jakiś czas pływać, ale i po kilkudziesięciu minutach czy po kilku godzinach opadają na dno.
- Pielęgnacja
- Codzienna
Pielęgnacja codzienna akwarium z Czarnymi Wodami nie odbiega od pielęgnacji innego typu akwarium. Należy sprawdzić działające sprzęty, temperaturę, nakarmić ryby i ogólnie „doglądnąć” stan całego zbiornika włącznie ze zwierzętami.
- Cotygodniowa
Co tydzień należy wykonać podmianę około 20-30% procent wody na wodę RO. Przy podmianie ściągamy przy okazji muł. Jeszcze przed rozpoczęciem spuszczania wody możemy wytrzeć skrobakiem szyby z glonów i innych zanieczyszczeń. Wodę RO można dodatkowo uzdatnić, jest to kwestia indywidualna, zależna od hodowanych ryb i/lub roślin. Przy cotygodniowych porządkach możemy wyczyścić gąbkę z pre-filtra w wodze ściągniętej z akwarium, wyłączając filtr przy tej czynności. Filtr nie powinien być wyłączony dłużej niż 20 min. Po podmianie można dodać witamin bezpośrednio do wody. Jeśli filtrujemy wodę przez torf nie będzie konieczności dodatkowo zabarwiania i zakwaszania wody. Jeśli nie używamy torfu należy wodę używaną do podmiany odpowiednio zakwasić oraz dodać garbników używając wywaru z szyszek olchy lub użyć gotowych preparatów. Jeśli posiadamy filtry wewnętrzne, może się okazać, że będzie potrzebne przepłukanie wkładów w wodzie spuszczonej z akwarium.
- Comiesięczna
Jeśli podsiadamy filtr kubełkowy pielęgnacja co miesięczna będzie się sprowadzała do tego co należy wykonać raz na tydzień. Możemy również dokładniej odmulić dno, dołożyć liści jeśli poprzednie uległy rozpadowi.
Jeśli natomiast posiadamy filtr wewnętrzny konieczne będzie przepłukanie wkładów i wyczyszczenie filtra, oczywiście w wodzie spuszczonej z akwarium.
- Raz na kilka miesięcy
Należy sprawdzić bardziej dokładnie wszystkie urządzenia. Podczas porządków filtr kubełkowy należy otworzyć przepłukać wkłady w wodzie spuszczonej z akwarium. Jeśli używamy torfu należy wymienić stary torf na nowy (zostawiając 10% starego torfu), włókniny należy wymienić na nowe a gąbki wypłukać. Jeśli jest to konieczne należy wyczyścić węże od filtra „wyciorem” .
Może się również okazać ze filtrze RO będzie konieczne wymiana wkładu sedymentacyjnego oraz węglowego.
W przypadku filtrów wewnętrznych należy zachować pielęgnację jak w przypadku comiesięcznych początków, można również wymienić cześć wkładów w tym wkład torfowy
- Półroczna
Raz na pół roku należy w filtrze zewnętrznym wymienić wkłady pozostawiając 10% starych wkładów, wymienić gąbkę oraz włókninę. W filtrze RO należy wymienić wkłady sedymentacyjne i węglowe. W filtrach wewnętrznych również należy wymienić wkłady a filtr wyczyścić .
Można również dokonać podmiany większej ilości wody (40-50%)
- Roczna
Porządki co roczne są praktycznie takie same jak w przypadku początków półrocznych. Należy wtedy również wymienić świetlówki, przy czym należy robić to stopniowo, nie zmieniać wszystkich świetlówek jednego dnia.
Zaleca się również sprawdzenie wszystkich urządzeń elektrycznych w tym filtra zewnętrznego – jego szczelności.
